”Bošnjačka riječ – Časopis za nauku, kulturu i književnost sandžačkih Bošnjaka”, naziv je projekata Centra za bošnjačke studije (CBS) iz Tutina koji je za njegovu realizaciju na konkursima namijenjenim nacionalnim manjinama prethodne tri godine dobio ukupno 440.000 dinara.
Projekat je podrazumijevao štampanje ovog časopisa, koji je do sada izašao u preko 60 brojeva. U početku je časopis izlazio kvartalno, kao tromjesečnik, međutim posljednjih godina štampa se jednom godišnje.
Ministarstvo kulture i informisanja izdvojilo je 2021. godine 150.000 dinara za ovaj časopis, 2022. godine 130.000 dinara, dok je naredne, 2023. godine, Ministarstvo kulture dalo 160.000 dinara.
CBS je osnovan 2005. godine, a bavi se knjižarskom i bibliotekarskom djelatnošću, naučno- istraživačkim radom, sakupljanjem arhivske i dokumentarne građe, video i foto zapisa vezanih za kulturu i tradiciju Bošnjaka, a izdavač je časopisa “Bošnjačka riječ”.
Direktor CBS-a Esad Džudžo rekao je za portal Free media da je Ministarstvo kulture finansirajući izlaženje poslednja tri broja zapravo pokazalo da je prepoznalo značaj ovog časopisa.
“Za razliku od ministarstva, lokalne samouprave Novog Pazara, Tutina i Sjenice, pa i Bošnjačko nacionalno vijeće nisu prepoznali značaj ‘Bošnjačke riječi’, jer smo na njihovim konkursima posljednje četiri godine odbijani za sredstva. Na konkursima u Priboju, Prijepolju i Novoj Varoši se nismo ni prijavljivali“, rekao je on.
Pojasnio je da je ovaj časopis, koji je posvjećen nauci, kulturi, književnosti sandžačkih Bošnjaka u Srbiji, osnovan u januaru 2006. godine.
“Kroz časopis smo tretirali pitanje bosanskog jezika, ali i nauke, kulture i historije, a imali smo i mnogo tekstova u kojima smo uradili osvrte na značajne ličnosti. Nekoliko uvodnika u časopisima, 2006, 2007. i 2008. godine, radio je akademik Ferid Muhić, koji je pisao o tome šta je teška bošnjačka riječ“, kaže Džudžo.
stiče da “Bošnjačka riječ” na godišnjem nivou predstavlja najvažnija dostignuća bošnjačkih intelektualaca koji je u isto vrijeme i inspiracija za naučno-istraživačku djelatnost u oblasti bosanskog jezika, bošnjačke književnosti, historije i kulture.
On naglašava da ne postoji školska ili gradska biblioteka u srbijanskom i crnogorskom dijelu Sandžaka, a da nema bar jedan broj ovog časopisa.
“Taj časopis je bio svojevrsna misija, a imaju ga sve biblioteke od Tutina do Plava i Gusinja. Promovisali smo ga u svim sandžačkim gradovima, ali i u Beogradu, Sarajevu, Istanbulu… Kroz njega smo pokušavali da pretočimo ono što smo radili kroz druge mehanizme, BNV, CBS, Narodnu skupštinu, lokalne samouprave i ostalo, tako da mislim da je misija ovog časopisa u tome uspjela“, rekao je Džudžo, koji je ranije bio narodni poslanik i predsednik BNV-a.
On kaže da su dva posljednja broja Bošnjačke riječi zapravo izbor tekstova iz prethodnih 60, koje su objavili.
“Ono što je interesantno, do 2018. godine časopis je imao trećinu svojih tekstova u slici i riječi šta smo mi radili kroz ove mehanizme o kojima smo govorili, čak smo koristili u dobroj mjeri i novinske isečke iz beogradske i sarajevske štampe. Dakle, prenosili smo i ono šta oni pišu o tome šta radi bošnjačka nacionalna zajednica i kako se bori za svoja prava i slobode“, rekao je Džudžo.
Ističe da su u okviru ovog časopisa objavili mnogo tematskih tekstova, naučnih istraživanja, te neobjavljenih tekstova u drugim časopisima, što je bio preduslov autorima.
“Časopis ima oko 250 stranica i izlazio je sve do 2018. godine u tiražu od hiljadu primjeraka. Posljednjih godina zahvaljujući ovim sredstvima ministarstva izlazio je u tiražu od 200 do 250 primeraka. U početku je časopis izlazio četiri puta godišnje, a posljednjih nekoliko godina samo jednom“, kaže on.
Tvrdi da je štampanjem ovih časopisa postignut cilj da se preko njega popularizuje ono što je tokom ovih godina rađeno u ozakonjenju prava i sloboda sandžačkih Bošnjaka u Srbiji, a do 2006. godine i u Crnoj Gori.
“To nam je bio i osnovni cilj, da u pisanoj formi ostane trag svega onoga što smo radili. To je bila jača komponenta nego ova naučna, mi nismo jurili za brojeve koje dodeljuje Ministarstvo prosvete, pa da autori dobijaju bodove kada objavljuju u tim časopisima. Dakle, to nam nije bio cilj, već popularizacija onoga što smo radili u procesu ozakonjenja individualnih i kolektivnih prava“, pojašnjava on.
Na stotine autora je pisalo tekstove za Bošnjačku riječ, a neki od njih su Jašar Redžepagić, Zaim Azemović, Alija Džogović, Azem Kožar, Izet Šabotić, Hadžem Hajdarević, Senahid Halilović, koji je autor prvog pravopisa bosanskog jezika.
“Za Bošnjake ovaj časopis znači ono što mu i ime kaže, da u Srbiji i šire na Balkanu ljudi čuju autentičnu bošnjačku riječ, bilo da se radi o jeziku, kulturi, identitetu, političkom angažmanu i tome slično. To je dakle ključna poenta ovog časopisa“, zaključio je Džudžo.
Prema ocjenama stručne javnosti “Bošnjačka riječ” je časopis koji omogućuje da se vidi pozitivni dio manjinske populacije u Srbiji, dokazujući da i etničke zajednice koje ne pripadaju većinskoj, mogu u značajnoj mjeri doprinijeti rušenju predrasuda i demokratizaciji zemlje.
U narednom, poslednjem tekstu iz ovog serijala, sumiraćemo sve konkurse i projekte koje su preko konkursa namijenjenih nacionalnim manjinama tokom prethodne četiri godine realizovala sandžačka udruženja.
Tekst je urađen u okviru projekta “Čuvarkuće kulturnog identiteta Bošnjaka“, koji realizuje Free media, uz sufinansiranje iz Budžeta Republike Srbije – Ministarstva informisanja i telekomunikacija.
Stavovi iznijeti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodijelio sredstva.
Izvor: Free Media
